W ubiegłym tygodniu przyjechała do Opatowa grupa młodzieży z Drohobycza (Ukraina). Młodzi ludzie zwiedzali Podziemia Opatowskie i Dom Muzealny. Duże wrażenie wywarły na nich duże eksponaty muzealne, natomiast w Podziemiach nowa wystawa „Złoty Wiek Opatowa”. W kilku miejscach znaleźli ślady obecności ukraińskiej. Opiekę nad 12 osobową grupą sprawowała nauczycielka pani Oksana Khomyshak.

Bez wątpienia zasłużył na to miano Pan Władysław Gnatowski (1872 – 1938) organista Kolegiaty Opatowskiej w latach 1900 – 1938. Poza gorliwym pełnieniem funkcji kościelnej udzielał się społecznie  na terenie miasta w wielu przedsięwzięciach.  Był Naczelnikiem Pierwszego Oddziału Straży Pożarnej w Opatowie, należał do grona najważniejszych postaci jednostki gaśniczej.

W dniu jego imienin przed domem spotykali się druhowie strażacy i wiwatowali na cześć Naczelnika. Jego pasją był teatr amatorski. Zaskarbił sobie szacunek mieszkańców rolą Jana III Sobieskiego w sztuce granej w 1916 roku. Występował i akompaniował grą na pianinie w kilkunastu sztukach granych w budynku remizy strażackiej i Sali Ludowej obok Kolegiaty. Przygrywał podczas pierwszych projekcji filmowych w kinie zlokalizowanym w budynku straży pożarnej.

W posiadaniu Działu Literatury Muzeum Okręgowego w Sandomierzu znajduje się „Pamiętnik Wojny Europejskiej” autorstwa Władysława Gnatowskiego przekazany przez Kazimierę Szylko w 1985 roku.

W roku szkolnym 1918/1919 był nauczycielem śpiewu w Gimnazjum im. B. Głowackiego w Opatowie. Człowiek otwarty na otaczający świat, towarzyski, uczynny – tak go wspominają najstarsi mieszkańcy miasta.

Prezentujemy kilka ciekawych zdjęć przywiezionych do Domu Muzealnego przez wnuczkę organisty Panią Marię Gnatowską – Janković.

Andrzej Nowak-Arczewski, dziennikarz, reporter. Przez wiele lat pracował m.in. w kieleckim „Słowie Ludu”, potem w „Echu Dnia”. Autor głośnych książek reporterskich, m.in. „My z pałacu”, „Zmiłuj się nad nami”, „Stań do apelu. Pseudonim Tarzan”. Jego nowa książka reporterska „Przykosa” ukaże się niebawem w krakowskim „Znaku”.

Od autora

Doktor Jekyll and Mister Hyde polskiej konspiracji

To opowieść o Dionizym Medrzyckim „Rederze”, człowieku, który zdradzał swoich dowódców, żołnierzy, kolegów, posyłał na śmierć, katorgę, poniewierkę, wieczne nękanie, prześladowanie, groźby, kontrole. Potem niby nic wynosił ich na piedestał, stawiał w rzędzie bohaterów. Doktor Jekyll and Mister Hyde polskiej konspiracji. - Przecież nikogo nie skrzywdziłem – mówił rozbrajająco pod koniec życia.

Kim był Dionizy Mędrzycki? To absolwent Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu z 1937 r. W okresie okupacji żołnierz Armii Krajowej w regionie świętokrzyskim, dowódca 8.kompanii 2.pp legionów AK, dowódca plutonu żandarmerii, oficer w sztabie 2. Dywizji Piechoty Legionów AK, prokurator Sądu Polowego, uczestnik wielu walk podczas akcji „Burza”, między innym zwycięskiej z oddziałami Wermachtu w Cebrze koło Bogorii z 4 na 5 sierpnia 1944 r. Niemal prawa ręka wybitnych dowódców AK, podpułkownika Antoniego Żółkiewskiego „Lina”, podpułkownika Antoniego Wiktorowskiego „Kruka”.

W listopadzie 1944 r. symbolicznie przepływa Wisłę, rozpoczyna współpracę z NKWD i ówczesnym pułkownikiem Romanem Romkowskim, wiceministrem bezpieczeństwa publicznego. Doprowadza do aresztowania wielu oficerów ze sztabu AK. Tylko cudem ocala, chociaż jego koledzy z konspiracji wydali na niego wyrok śmierci.

W ubiegłym tygodniu przyjechała do Opatowa wnuczka przedwojennego organisty Kolegiaty św. Marcina, pani Maria Gnatowska – Janković.  Pierwsza część wizyty związana była z oględzinami nagrobków rodziny Władysława Gnatowskiego (organisty opatowskiego w latach 1900 – 1938) oraz jego najbliższych. Pani Maria zwróciła się z prośbą o pomoc do Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Opatowskiej, swoje propozycje przedstawiła panu Wojciechowi Gdowskiemu. Następnie udała się do Domu Muzealnego. Podczas dłuższej rozmowy opowiedziała o swoim dziadku i jego potomkach. Warto przypomnieć, że Władysław Gnatowski był organistą, strażakiem ochotnikiem, aktorem, reżyserem sztuk teatralnych, akompaniatorem w opatowskim kinie. W Archiwum Państwowym w Sandomierzu przechowywany jest „Pamiętnik Wojny Europejskiej” autorstwa Władysława Gnatowskiego. Pod koniec wizyty pani Maria przekazała kilkanaście zdjęć swojej rodziny.